Od jakości powietrza, którym oddychamy, zależy nasze zdrowie i samopoczucie. Warto zatem monitorować jego stan, wprowadzać rozwiązania chroniące przed zanieczyszczeniami i minimalizujące ich wpływ na środowisko, w którym przebywamy. W tym celu rekomendowane jest używanie czujników jakości powietrza, zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Taki pomiar dostarcza nam rzetelnej wiedzy o stanie powietrza, którym oddychamy.
Kontrolę jakości powietrza zewnętrznego umożliwiają m.in. darmowe aplikacje, które możemy pobrać na telefon, takie jak Kanarek czy Airly. Aby przedstawiały rzetelne informacje, wewnętrzne czujniki pomiaru jakości powietrza powinny być umieszczone w tzw. strefie przebywania ludzi, czyli na wysokości pomiędzy 1,2 a 1,8 metra nad powierzchnią podłogi. Dodatkowo użytkownicy powinni mieć dostęp do informacji na temat aktualnego stanu jakości powietrza według odczytów prowadzonych w czasie rzeczywistym. Dobrą praktyką jest, aby na każde 930 m2 powierzchni pracy zainstalowany został minimum jeden wyświetlacz. Dla zwiększenia czytelności ekran czujnika powinien mieć wielkość nie mniejszą niż 15×13 cm. Znacznie lepiej od ciekłokrystalicznych sprawdzają się wyświetlacze typu LED, bowiem czujnik powinien być na stałe włączony, gwarantując nam tym samym ciągły dostęp do interesujących nas danych.
Zalecane parametry, jakie powinny być monitorowane to:
- Dwutlenek węgla – gaz ten wydzielamy podczas procesu oddychania, czyli wymiany gazowej. W zamkniętych pomieszczeniach, w których znajduje się duża liczba osób, jego stężenie może być nawet kilkukrotnie wyższe niż w powietrzu zewnętrznym. Nadmiar dwutlenku węgla może powodować uczucie senności. W stężeniu wyższym niż 2500 ppm następuje jego wyraźnie szkodliwe oddziaływanie na organizm. Zaleca się, aby stężenie CO2 w powietrzu, a szczególnie w miejscach, w których przebywa większa liczba osób, np. w salach konferencyjnych, utrzymywało się na poziomie poniżej 800 ppm.
- Pyły – pył PM10, zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 10 µm, natomiast pył drobny PM2,5 to cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 µm i to on jest najbardziej niebezpieczny. Dociera do pęcherzyków płucnych, naczyń krwionośnych, a stamtąd prosto do krwiobiegu. Wskazania stężenia pyłu PM2,5 nie powinny być wyższe niż 15 µg/m3, zaś pyłu PM10 nie wyższe niż 50 µg/m3.
- Ozon – tonery znajdujące się w drukarkach to mieszaniny różnorodnych metali ciężkich, lotnych związków organicznych oraz trujących związków cyny i ozonu. Ta toksyczna kompozycja powstaje w temperaturze blisko 200 stopni, bo tyle osiąga drukarka podczas pracy. Substancje te przybierając formę mikropyłków przenikają do organizmu człowieka wraz z wdychanym powietrzem. Im mniejszy pyłek, tym głębiej osadza się w płucach, narażając użytkownika na komplikacje zdrowotne. Z tego powodu istotne jest, aby urządzenia biurowe, takie jak drukarki laserowe, kopiarki, faksy itp. umieszczane były w zamkniętych lub wydzielonych przestrzeniach, nieprzeznaczonych na stały pobyt ludzi. Dodatkowo, przestrzenie te powinny być wyposażone w dedykowany, efektywny system wentylacji wyciągowej. Zaleca się, aby stężenie ozonu w powietrzu było niższe niż 51 ppb.
- Wilgotność – zbyt suche powietrze w pomieszczeniu może powodować problemy z oddychaniem (np. podrażnienie śluzówki) czy podatność na infekcje. Z kolei zbyt duża wilgotność powietrza przyczynia się do rozwoju bakterii, roztoczy czy pleśni. Rekomenduje się, aby poziom wilgotności w ciągu całego roku utrzymywał się na poziomie pomiędzy 30% a 60%.
- Temperatura – optymalna temperatura do pracy biurowej w zimie to 20-23°C, zaś latem pomiędzy 23-26°C przy wilgotności 40-60%. Jednocześnie należy pamiętać, iż różnica pomiędzy temperaturą wewnętrzną a zewnętrzną nie powinna przekraczać 5-7°C, w przeciwnym razie może to powodować przeziębienia.
- Sumaryczna ilość Lotnych Związków Organicznych – LZO to związki organiczne emitowane m.in. z elementów wyposażenia, materiałów budowlanych i dekoracyjnych, powodujące gazowe zanieczyszczenie powietrza. Mają one negatywny wpływ na zdrowie człowieka, wykazują działanie drażniące oraz zapachowe. Wiele z nich jest wyczuwalnych przy bardzo niskich poziomach stężeń. Ilościowo określane są przez sumaryczny parametr TVOC (Total Volatile Organic Compounds). Zalecany poziom zawartości LZO w powietrzu to poniżej 500 µg/m3.
- Budowanie świadomości użytkowników budynku na temat istotnych parametrów jakości powietrza.
- Możliwość zdobycia własnego doświadczenia na temat wpływu jakości powietrza wewnętrznego na samopoczucie i efektywność pracy.
- Koszty związane z zatrudnieniem odpowiedniego specjalisty, który ustaliłby, które zanieczyszczenia dla konkretnej przestrzeni warte są szczegółowego monitorowania
- Zakup odpowiednego sprzętu
- Koszty serwisu
https://www.chlodnictwoiklimatyzacja.pl/artykuly/79-wydanie-102007/437-jakosc-powietrza-w-miejscu-pracy.html
http://www.rynekinstalacyjny.pl/artykul/id1585,tlenek-i-dwutlenek-wegla-w-pomieszczeniach
https://www.e-biurowce.pl/pl/info/artykul/5676/jakosc-powietrza-w-biurze
https://www.hvacr.pl/monitoring-powietrza-wewnatrz-pomieszczen-kontrolowanie-poziomu-dwutlenku-wegla-co2-1146
The WELL Building standard