Ocena budynku lub biura po rozpoczęciu użytkowania (ang. Post Occupancy Evaluation) to rzetelny i metodologiczny proces ewaluacji funkcjonowania obiektu lub wybranych przestrzeni. Pozwala na zbadanie stanu rzeczy w sposób obiektywny – poprzez przeprowadzenie pomiarów wartości fizycznych i chemicznych, jak i subiektywny – poprzez ocenę zadowolenia użytkowników.
W procesie ewaluacji wykorzystuje się szereg narzędzi badawczych, m.in. pomiary temperatury powietrza, natężenia oświetlenia, poziomu hałasu, stężenia związków chemicznych w powietrzu, analizy kosztowe, czy wywiady i warsztaty z użytkownikami. Te ostatnie bazują na kwestionariuszach zbierających opinie użytkowników na temat komfortu termicznego, jakości powietrza, oświetlenia, akustyki, układu i wystroju biura oraz produktywności.
Pytania najczęściej obejmują tematykę komfortu termicznego, jakości powietrza, oświetlenia, akustyki, układu i wystroju biura oraz produktywności. Ankietowani odpowiadają na pytania otwarte i zamknięte. Te drugie opierają się najczęściej o siedmiostopniową skalę, zawierającą odpowiedź neutralną oraz po trzy warianty dla odpowiedzi przeczących i potwierdzających.
Przyjmuje się, że wiarygodne wyniki dają ankiety, w których bierze udział przynajmniej 20 osób, a ich udział to minimum 80% wszystkich użytkowników.
Przykładowe ankiety:
- https://cbe.berkeley.edu/resources/occupant-survey/
- https://busmethodology.org.uk/index.html
- http://comfortmeter.eu/
Na podstawie zebranych informacji można określić obszary problematyczne i podjąć kroki zmierzające do poprawy wskazanych parametrów środowiska wewnętrznego, wpływających na zadowolenie, komfort, produktywność oraz dobre samopoczucie użytkowników. Ankiety pomogą w określeniu problemów ze środowiskiem wewnętrznym biura przed i po remoncie czy podczas przeprowadzki. W zależności od przyjętej metodologii, wyniki mogą zostać porównane z wynikami dla podobnych budynków, informując, czy badany obiekt jest „lepszy”, czy „gorszy” od standardowego.
Ankiety stają się nieodłączną częścią systemów zielonej certyfikacji, takich jak BREEAM, LEED czy WELL.
- Poznanie opinii użytkowników na temat komfortu pracy w budynku lub biurze.
- Możliwość identyfikacji problemów obniżających standard środowiska pracy oraz podjęcia czynności naprawczych, których celowość została określona w badaniu.
- Niska jakość wyników w przypadku zbyt małej frekwencji (udział ankietowanych spośród wszystkich potencjalnych respondentów) lub próby (ilość osób biorących udział w badaniu).
- Niedoświadczony zespół badawczy może niepoprawnie zinterpretować lub przedstawić wyniki badania.
- Niezalecana dla niewielkich biur (do 20 pracowników).